|
Dünya`nın etrafını saran ve Dünya ile birlikte dönen hava tabakasına atmosfer veya hava küre denir. Atmosferi oluşturan hava tabakasında % 78 oranında N gazı, % 21 oranında O gazı ve %1 oranında da diğer gazlar (CO, CO2, su buharı, He, Ne, Ar) bulunur. (Kalınlığı 1000 km dir).
Atmosferde bulunan gaz moleküllerinin ağırlıkları ve hareketleri nedeniyle hem kendi içerisinde hem de yeryüzünde bulunan cisimlerin birim yüzeylerine uyguladıkları dik kuvvete açık hava (atmosfer) basıncı denir.
• Atmosfer basıncı yeryüzüne (deniz kenarına) yaklaştıkça artar, yeryüzünden uzaklaşıldıkça azalır. (Basınç derinlikle doğru orantılıdır. Yeryüzüne yaklaşıldıkça atmosfer kalınlığı arttığı için gaz miktarı ve gazların ağırlığı artar. Atmosfer ağzı açık kaba benzetilebilir).
• Açık hava basıncı P0 ile gösterilir.
• Açık hava basıncını ölçmek için kullanılan araçlara barometre denir.
• Atmosferde bulunan gazlara (moleküllere) yerçekimi kuvveti etki ettiği için bu gazla (moleküller) uzaya yayılmazlar.
a) Açık Hava Basıncının Ölçülmesi :
Açık hava basıncını ölçmek için kullanılan araçlara barometre denir. Barometreler cıvalı ve metal barometreler olarak iki çeşittir.
Cıvalı barometreler, çanaklı ve sifonlu barometre (sifon çanak görevini görür) olarak iki çeşittir. Cıvalı barometreler, düşük basınçları ölçer ve daha hassastır.
Metal barometreler, basınç etkisiyle maddelerin esnekliğinin değişmesi prensibine göre yapılmıştır. Metal barometreler yüksek basınçları ölçmek için kullanılır ve cıvalı barometreler kadar hassa ölçüm yapamaz. (Metal barometreler yapılırken içi boş metal kutuya bir ibre bağlanır. Uygulanan basınç etkisiyle kutu esner, büzülür ve kutuya bağlı olan ibreyi hareket ettirir.)
Açık hava basıncı ilk defa 1643 yılında İtalyan bilim adamı Toriçelli tarafından ölçülmüştür.
Açık hava basıncı, bu basıncı dengeleyen başka bir basınç (sıvı basıncı) yardımıyla ölçülür. |
|
Bu konu 64145 kez okundu |
|
Bu konuyu Site Admini Ekledi |
