BESİNLER VE
DENGELİ BESLENME
1-Canlılar Neden Beslenirler?
Canlılar beslenemezlerse yaşamlarını sürdüremezler. Tüm canlılar büyüyebilmek ve
yaşamsal faaliyetlerini devam ettirebilmek için beslenir. Canlılar yaşamsal
faaliyetlerini devam ettirebilmek için gerekli olan enerjiyi besinlerden
sağlarlar.
2-Besin İçerikleri ve Görevleri
Besinlerin elde edildiği kaynaklar bitki ve hayvanlardır.
** Besinler
elde edildiği kaynağa göre;
Bitkisel kaynaklı besinler
Sebze ve meyveler
Hayvansal kaynaklı besinler
et,süt,yumurta gibi besinler
Olarak sınıflandırılır.
** Besinler görevlerine göre;
Yapıcı ve onarıcı (protein)
Büyüyüp gelişmemizi ve yaralarımızın iyileşmesini sağlayan besinlerdir.
Enerji verici (karbonhidrat,yağ)
Enerji ihtiyacının karşılanmasını
sağlayan besinlerdir.
Düzenleyici
(vitamin,su,mineral)
Organ ve yapıların çalışmasını
düzenleyen,vücudun hastalıklara karşı direncini arttıran besinler düzenleyici
besinlerdir.
Bazı yöntemler kullanarak besinlerden bazılarının
içeriğini öğrenebiliriz.
** Karbonhidrat içeren besinler üzerine
lügol damlatıldığında besin mavi-mor renk alır.
Patates,ekmek + lügol --------------- > mavi-mor renk
**Protein içeren besinlere; nitrik asit damlatılırsa
besin sarı renk alır.
biüret damlatılırsa mavi-mor renk alır.
Yumurta,süt +nitrik asit --------------- > sarı renk
Yumurta,süt +biüret --------------- > mavi-mor renk
** Besinler
içeriklerine göre;
karbonhidratlar |
proteinler |
yağlar |
vitaminler |
su ve mineraller |
Karbonhidratlar enerji verici besinlerdir.
Karbonhidrat içeren besinler
*Bal
*Muz
*Üzüm
*Şeker pancarı
gibi şekerli yiyecekler
ayrıca
*Buğday
*Yulaf
*Pirinç
*Patates
*Mercimek |
Proteinler yapıcı ve onarıcı besinlerdir.İnsan vücudu
da sudan sonra en fazla bulunan maddedir.
Protein içeren besinler
*Et
*Süt
*Peynir
*Balık
*Yumurta
proteince zengin hayvansal besinler
*Fasülye
*Buğday
*Bakla
*Barbunya
*Yeşil mercimek
*Fındık
*Fıstık
*Badem
Proteince zengin hayvansal besinlerdir. |
Vücudumuzda enerji verici olarak önce karbonhidratlar
kullanılır ancak yetersiz kaldığı
durumlarda enerji ihtiyacını karşılamak için yağlar kullanılır.
Yağ içeren besinler
*Ayçiçeği
*Fındık
*Fıstık
*Susam
*Zeytin
gibi bitkisel gıdalar yağ bakından oldukça zengindir.
*Tereyağı
*Süt
*Peynir
*Kaymak
*Et
*Balık
yağ içeren hayvansal besilerdir. |
A vitamini:
Büyümeye yardımcıdır.Yeşil sebzelerde,süt,balık ve yumurtada bulunur.
B vitamini:
Sinir ve kasların gelişmesinde etkilidir.Et, süt,süt ürünleri ve
tahıllarda bulunur.
C vitamini:
Vücudun direncini arttırır.Yeşil sebzelerde,meyvelerde ve turunçgillerde
bulunur.
D vitamini:
Kemik ve dişlerin gelişimini sağlar.Yumurta,balık,
Süt ve peynirde bulunur.
E vitamini:
Büyümeye yardımcıdır.Tahıl,
sebze
süt ve yumurtada
bulunur.
K vitamini:
Kanın pıhtılaşması için gereklidir.Et,mısır,muz ve yeşil sebzelerde
bulunur. |
Su:
Düzenleyici
bir maddedir.
İnsan vücudunun
Yaklaşık %70 ini oluşturur.
Vücutta
çeşitli maddelerin
taşınmasını ve vücut sıcaklığının dengede kalmasını sağlar.
Mineraller:
Düzenleyici besinlerdir.
Mineraller
Toprak,
kayaç,deniz ürünleri ve okyanuslarda doğal olarak bulunur. |
Hazırlayan:Sebahat Pehlivanlar
Word hali |
