Fen Konuları
Tüm Konular

Güneş ve Ayın Özellikleri

Sayfayı Yazdır

DÜNYA , GÜNEŞ VE AY

 

Dünya , Güneş ve  Ay hakkında çok eski zamanlardan beri şu iddia ve  görüşler ortaya atılmıştır:
Mısırlılar:  Dünya ortası  çukur  bir tepsidir.
Babilliler:Dünya denizde yüzen  bir disktir.,
Anaximenes: Dünya havada uçan bir  tepsi ve Güneş de hava uçan bir yapraktır.
Hintliler: Dünya dört adet filin  sırtında  duran büyük bir dairedir.  Bu  dört fil ise, denizde yüzen devasa bir kaplumbağanın sırtında durmaktadır.

 
  Dünya`nın yuvarlak  olduğunu  ileri süren ilk insan Pisagor`dur. Pisagor`dan 200 yıl kadar sonra  Aristo da aynı şeyi iddia etmiştir. Müslüman Türk bilim adamı El – Biruni 10.yüzyılda (günümüzden 1000 yıl kadar önce), Dünya`nı küre şeklinde olduğunu  ve bir yerçekimine sahip olduğunu keşfetmiştir.
 Macellan, Dünya çevresini ilk dolaşan denizcidir. Dünya`nın yuvarlak olduğunu açıklayan ilk Avrupalılar,16. Yüzyılda Kopernik ve  17. Yüzyılda Galile olmuştur. Günümüzde Dünya , Güneş ve Ay ‘ın şekilleri ve büyüklükleri hakkında gelişmiş teleskoplar yardımı ile sağlam ve bilimsel veriler elde edilmektedir.

 
1-ŞEKİL VE BÜYÜKLÜKLERİ

 
Güneş
 Dünya, Güneş ve Ay, küreye benzer bir yapıya sahiptirler. Dünya , Güneş ve Ay`ın şekilleri birbirine  çok benzer ama büyüklükleri çok farklıdır. Dünya`nın çapı, Ay`ın çapının 4 katıdır. Güneş`in çapı ise Dünya`nın çapının 100 katıdır. Buna  göre, Güneş`in  çapı Ay`ın çapının 400 katıdır.

 
                        
                                                              
 GÜNEŞ > DÜNYA > AY
 Başka bir kıyaslamaya  göre, Dünya`nın içine 64 tane Ay sığabilirken, Güneş`in içine  bir milyon (1 000 000 ) adet  Dünya sığmaktadır.

 

Güneş  _______________  Basketbol topu
 Dünya _______________ Leblebi tanesi
 Ay _______________ Yarım pirinç tanesi

 
2-GÜNEŞ VE AY`IN DÜNYA`YA UZAKLIKLARI
Güneş , Dünya ve  Ay büyüklük bakımından  birbirinden çok farklı olduğu halde; Dünya`dan bakınca ikisini de  yaklaşık aynı büyüklükte görürüz. Bunun nedeni Ay`ın Dünya`ya Güneş`ten daha yakın olmasıdır. Çünkü cisimler,uzaklaştıkça daha küçük, yaklaştıkça daha  büyük görünürler. Gerçekte ise Güneş, Dünya`ya  Ay`dan daha uzaktır.

 

 
 Güneş`in yarıçapı:700 000 km                Dünya `nın yarıçapı:6400 km                             Ay`ın yarıçapı:1740 km
 Buna göre, Güneş`in  hacmi,  Dünya`nın hacminin 1 300  000 ( Bir milyon üç yüz  bin ) katıdır.

 
DÜNYA`MIZ YERİNDE DURAMIYOR

 

 Dünya`nın iki türlü hareketi vardır:
1-Kendi ekseni etrafındaki hareketi
2- Güneş etrafındaki hareketi

 

1-Dünya`nın Kendi Ekseni Etrafındaki  Hareketi:
  Dünya`nın kendi ekseni etrafında dönmesi  sonucunda  gece ve  gündüz oluşur. Dünya bu  dönme hareketini 24 saatte tamamlar. Bu 24  saatlik süreye bir gün denir. Güneş`in doğuşundan batışına kadar geçen süreye gündüz denir. Güneş`in batışından doğuşuna kadar geçen süreye  gece denir. Gece ve gündüz sürekli olarak birbirini takip eder. Dünya kendi ekseni etrafında  dönmeseydi, bir tarafında devamlı olarak gece, diğer tarafında ise gündüz yaşanırdı.

 

2-Dünya`nın  Güneş  Etrafındaki  Hareketi:
 Dünya kendi ekseni etrafında  dönerken aynı zamanda Güneş`in de çevresinde dolanmaktadır. Dünya Güneş etrafındaki  bir tam dolanımını 365 gün 6 saatte tamamlar. Bu süreye bir yıl denir. Dünya`nın Güneş etrafındaki hareketi sonucu mevsimler oluşur.
 Not: Dünya ve  Güneş`in hareketleri sonucu yıl,mevsim,ay ,hafta  ve gün gibi zaman dilimleri oluşur.

 

AY`IN HAREKETLERİ
 Ay`ın üç çeşit hareketi vardır:
1-Kendi ekseni etrafındaki hareketi
2- Dünya`nın çevresindeki hareketi,
3- Dünya ile birlikte Güneş`in etrafındaki hareketi,

 

Dünya, Güneş etrafında  dolanırken, Ay da  Dünya etrafında  dolanır. Ay, Dünya etrafında dolandığı gibi kendi ekseni etrafında da  dolanır.  Ay`ın kendi ekseni etrafındaki dönme süresi, Dünya etrafındaki  dönme süresine eşittir. Bu nedenle biz hep Ay`ın  aynı yüzünü  görürüz. Diğer yüzünü  göremeyiz. Ay, Dünya etrafındaki bir dolanımını 28 gün 7 saatte tamamlar. Dünya`dan bakılınca  görünen en büyük  gök cimi olan Ay, aslında hem Dünya`dan , hem  de Güneş`ten çok  daha  küçüktür.

 

 Not: Ay`ın etkisi ile  Dünya`daki deniz ve okyanus sularının alçalıp yükselmesi olayına  gel-git (med-cezir) denir. Gel-git olayından yararlanılarak enerji üretilmektedir.

 

AY`IN EVRELERİ
Ay`ın evreleri  düzenli olarak tekrar  eden bir doğa olayıdır. Ay`ın dört  temel evresi vardır:
1-Yeni Ay
2-İlk Dördün
3-Dolunay
4-Son Dördün

 

1-YENİ AY: Ay, Güneş ile Dünya arasındadır. Ay`ın Dünya`ya bakan yüzü  karanlıktır ve Dünya`dan  görülemez. Bu evreye Yeni ay evresi denir.
2-İLK  DÖRDÜN: Yeni ay evresinden yaklaşık bir hafta sonra, Ay`ın  Dünya`ya bakan yüzünün sağ yarısı Dünya`dan görünür. Bu evreye  ilk  dördün evresi denir.
3-DOLUNAY:  İlk dördün evresinden yaklaşık bir hafta sonra, Ay`ın Dünya`ya bakan yüzü tamamen ve aydınlık olarak görünür. Bu evreye dolunay evresi denir.
4-SON  DÖRDÜN:  Dolunay evresinden yaklaşık bir hafta sonra, Ay`ın  Dünya`ya bakan yüzünün sol yarısı Dünya`dan görünür. Bu evreye  son dördün evresi denir.

 
Bu konu 36522 kez okundu
Konuyu ekleyen hakkında
Üye Adı : ezgi torbalı
Ekleme Tarihi : 25 Mayıs 2015 Pazartesi 18:00
Profili : //www.fenokulu.net/yeni/Profil/ezgitorbali/
Yorum İçin Üye Girişi
Şikayet Bildirimi
Avatar Seç
   
Yorumunuz şu an yayınlanacaktır. Fenokulu'nun bir eğitim sitesi olduğunu, IP numaranızın bizde saklandığını ve yasal sorumluluğun size ait olduğunu bilerek mesajınızı yazınız. Üç adet şikâyet et tuşu ile mesajınızın görüntülenmesi durdurulup incelemeye gönderilir.
Görüş ve yorumlarınız bizim için değerlidir. Yorumlarınız kontrol edildikten sonra yayınlanmaktadır.


Yorumlar Yükleniyor..
 
Fenokulu.net , Fen eğitimine katkı sağlamak için kurulmuştur. Paylaşımda bulunan Fen Bilimleri öğretmenlerinin çalışmaları, sınıfın dışına çıkmış,
diğer öğrenci ve öğretmenlerin kullanımına sunulmuştur. Kaynak gösterilerek çalışmalar paylaşılabilir.
Muharrem Baytekin © 2002-2022 Fenokulu.net
       İletişim & Reklam Kaldırılması İstenilen Doküman