Page 25 - Fen Okulu Hıgh Score Sayısal Deneme Seti

FEN BİLİMLERİ 5 HIGH SC RE 5

15. Bir öğrenci, çeşitli basit makineler kullanarak kuvvet kazancı sağlayacağı bir bileşik makine sistemi tasarla-
mıştır. Öğrencinin tasarladığı bileşik makine ve bu bileşik makineye ait bazı bilgiler aşağıda verilmiştir.

sol sağ
2 4
R: Çıkrık çevirme
Kuvvet 20 cm 17 cm kolunun
uzunluğu
R
r: Çıkrık silindirinin
r Yük yarı çapı
3 h: Eğik düzlemin
1
h L yüksekliği
L: Eğik düzlemin
uzunluğu
Destek 5

Öğrenci bu bileşik makine ile bir yükü, yükün ağırlığından daha az bir kuvvet ile dengelemeyi başar-
dığına göre, öğrencinin bu tasarımı ile ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz?
A) R uzunluğunu arttırıp h uzunluğunu azaltırsa uygulayacağı kuvvet azalır.
B) 3 numaralı basit makine sayısını arttırırsa uygulayacağı kuvvet azalır.
C) 2 numaralı basit makinede desteği sola doğru kaydırırsa uygulayacağı kuvvet artar.
D) r uzunluğunu azaltıp L uzunluğunu arttırırsa uygulayacağı kuvvet azalır.

16. İnsanların hayatta kalabilmek için, yemek, barınma, ısınma gibi bazı temel ihtiyaçları vardır. Gezegenimiz
bu ihtiyaçları karşılar. Belirli bir nüfusun bu ihtiyaçlarını karşılarken doğaya yükünü hesaplamak için oluştu-
rulmuş yönteme ekolojik ayak izi denir. Biyolojik kapasite ya da diğer ismiyle biyo-kapasite ise bir bölgenin,
yenilenebilir doğal kaynaklarını yıllık olarak üretme kapasitesinin göstergesidir. Biyolojik kapasite ve ekolojik
ayak izi alan cinsinden hesaplanır ve “küresel hektar” (kha) ile ifade edilir.
Aşağıda ülkemizin 1960’lı yılların başlangıcından 2015 yılına kadar ekolojik ayak izi ve biyo-kapasite verile-
rinin gösterildiği bir grafik verilmiştir.

TÜRKİYE

Kişi Başı Kişi Başı
Biyokapasite ‒ Ekolojik Ayak İzi =
1.7 2.8

Biyokapasite
Rezerv(+) / Açık(‒)
‒1.1

Verilen bilgiler ve grafikteki değişimlere göre aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılabilir?
A) Ülkemizde ekolojik açık sürekli artış gösteren bir durumdur.
B) Ülkemizdeki nüfus artışı, ihtiyaçların artması ve doğa üzerine baskının artması ekolojik ayak izinin azal-
masına neden olmuştur.
C) Ülkemiz 2015 yılında, 1975 yıllarına göre daha yaşanabilir duruma gelmiştir.
D) Kişi başı biyo kapasitenin azalması ve ekolojik ayak izinin artması ekolojik açığa sebep olmuştur.

20