BİTKİLERDE ÜREME

BİTKİLERDE ÜREME

Yüksek yapılı bitkilerin üreme organı çiçektir.Tam bir çiçekte 4 kısım bulunur:
Çanak yaprak , taç yaprak , erkek organ , dişi organ.
Bir çiçekte erkek organla dişi organ beraber bulunursa tam çiçek adını alır(elma,kiraz ,ayva).Eşey organlarından bir tanesine sahip olan çiçeğe eksik çiçek denir.
Çanak yaprak fotosentez yaparak taç yaprakların besin ihtiyacını karşılar.Taç yapraklar renk ve kokularıyla böcekleri çekerler aynı zamanda dişi ve erkek organı korurlar.Erkek organ, sapçık ve başçıktan oluşur.Başçık kısmında polen keseleri bulunur.polen keselerindeki polen ana hücreleri bölünerek polenleri oluşturur.Dişi organ çiçeğin ortasında yer alır.Yumurtalık,dişicik borusu ve dişicik tepesi olmak üzere 3 kısımdan oluşur.Yumurta , yumurtalıktaki tohum taslağında gelişir.
Erkek organın başçığında üretilen polenlerin yağmur,rüzgar,insan ve böcekler gibi dış etkenlerle dişi organın tepeciğine taşınması olayına tozlaşma denir.Dişi organın tepeciğine yapışan polenler çatlayarak içerisindeki spermleri dişicik borusundan yumurtalığa bırakırlar.Spermler ile yumurtaların birleşmesi olayına döllenme denir.
 

Sperm + yumurta → zigot → embriyo → tohum → meyve
 

Döllenmiş yumurta hücresi embriyoyu oluşturur.Etrafındaki hücreler bölünür ve bitki taslağı oluşur.Etrafı besin depo eden hücrelere çenek denir.Bunlar tohumu oluşturur.3 kısımdan oluşur.Kabuk (embriyoyu dış etkilerden korur),
Embriyo (canlı taslağı) ve Çenek (tohum çimleninceye kadar embriyoyu besler).Tohum fotosentez yapamaz.
Tohumun çimlenmesi için oksijen , su ve ısı gereklidir.
Yumurtalık duvarının etlenip besin depo etmesiyle meyve oluşur.Meyve oluşumuna tek yumurtalık katılıyorsa basit meyve adını alır(kayısı , erik , şeftali , kiraz, vişne, fındık , kestane , ceviz, elma).
Meyvenin yapısına çok sayıda yumurtalık katılıyorsa bileşik meyve adını alır(dut , ahududu , çilek , böğürtlen , incir).
Sadece yumurtalık meyvenin yapısına katılıyorsa gerçek meyve adını alır(şeftali , kayısı , domates)
Yumurtalıkla beraber çanak yapraklar ve çiçek meyvenin yapısına katılıyorsa yalancı meyve adını alır(elma)
Çenek sayısına göre bitkiler ikiye ayrılır:
Çift çenekli bitkiler: Tohumda iki çenek bulunur.Genellikle odunsu bitkilerdir.Yaprakları ağsı damarlıdır.Kazık köklüdür (elma ,armut , nohut ,fasulye).
Tek çenekli bitkiler:Tohumda bir çenek bulunur.Yaprakları paralel damarlıdır.
Saçak köklüdür(buğday , mısır , soğanlı bitkailer).