Sürtünme Kuvvetinin Olumlu ve Olumsuz Etkileri
Sürtünme kuvveti hareketin yönüne zıt bir kuvvettir. Eğer uygulanan kuvvet sürtünme kuvvetinden büyük değil ise cisim hareket etmez.
Buzlu , cilalı kaygan bir yüzeyde yürüyemeyiz. Rahat yürüyebilmek için tuz, kum, kül ve talaş atarak sürtünme kuvveti oluştururuz. Aynı nedenle buzlu yollarda sürtünmeyi arttırmak için otomobilimizin lastiklerine zincir takarız.
Bisikletimizin zincirlerini yağlayarak sürtünmeyi azaltırız ve böylece bisikletin az güçle daha hızlı gitmesini sağlarız. Arabamızın ve bisikletimizin frenlerini belli aralıklarla değiştirir, onları yenileriz. Çünkü, frene bastığımız anda sürtünme olmazsa aracımız istediğimiz anda durmaz.
Cisimlerin bulundukları yerde hareket etmeden durmaları sürtünme kuvveti sayesindedir.
Buzun üzerinde sürtünme azdır. Bu nedenle kışın ayakkabıların altlarının pürüzlü olması tercih edilir. Otomobillerin kaymalarını önlemek için de zincir takılır.
Makine parçaları hareket ederken birbirine sürtünür. Sürtünmeden dolayı parçalar yıpranır ve hareketleri zorlaşır.
Ağır cisimleri sürtünmeden dolayı, hareket ettirmek için daha çok güç gerekir. Sürtünme kuvveti sebebiyle yerine konan masa, sandalye gibi eşyalar yerlerinde kalırlar.
Sürtünme hareketi zorlaştırır, cisimleri aşındırır ve enerji kaybına neden olur.
Yazı yazabilmek için kağıt ile kalem ucu arasında sürtünme olmalıdır. kaygan yüzeyli sürtünmenin az olduğu bir kağıda yazı yazamayız. Yazılan yazının silinmesi de aynı şekilde sürtünme sayesinde olmaktadır.
Sürtünme fazla olduğu için dağ yamaçlarındaki kaya ve topraklar kaymazlar.
Yukarıda anlatılan sürtünmenin olumlu ve olumsuz etkilerini azaltmak için birtakım önlemler alınır.
Araba motorunun rahat çalışması motor parçaları zaman zaman yağlanır, Tekerleklerin rahatça dönmesi için bilye kullanılır.
Trenlerin tekerlekleri çeliktir. Raylar da çelik olduğundan sürtünme olur. Bu nedenle bir kamyondan çok daha büyük olan vagonların hareketi daha az enerji harcanarak sağlanır. Ancak trenin durması gerektiğinde sürtünmenin artması gerekir. Bu nedenle tekerlekle rayların arasına kum püskürtülür. Trenin kolayca durması sağlanır.
|
