|
Etki veya sürtünme yoluyla mıknatıslanan magnetik maddelerden, mıknatıslık özelliğini uzun süre koruyanlara kalıcı (sürekli = daimi) mıknatıslar, mıknatıslık özelliğini hemen kaybedenlere de geçici mıknatıslar denir. Magnetik maddelerden çelik kalıcı, demir ise geçici mıknatıslık özelliği gösterir.
Magnetik maddelerde mıknatıslık (magnetik) özelliği gösteren küçük magnetik bölgeler vardır ve bu bölgeler düzensiz haldedir. Etki veya sürtünme yoluyla magnetik maddelerdeki düzensiz haldeki bu küçük bölgeler düzenli hale getirilir ve magnetik madde mıknatıslık özelliği gösterir.
Demirdeki mıknatıslık özelliği gösteren küçük bölgeler hemen düzensiz hale geri döndükleri için demir geçici mıknatıstır. Çelikteki mıknatıslık özelliği gösteren küçük bölgeler uzun süre düzenli olarak kaldıkları için çelik kalıcı mıknatıstır.
Etki veya sürtünme yoluyla mıknatıslanan magnetik maddeler ısıtma, vurma veya oksitlenme yoluyla mıknatıslık özelliklerini kaybederler.
NOT : 1- Bir mıknatıs ortadan ikiye bölündüğünde oluşan her parçanın kuzey ve güney
kutupları vardır yani bölünme sonucu oluşan her parça mıknatıslık özelliği gösterir. Mıknatıs elektron, proton ve nötronlarına ayrılsa bile her parça magnetik dipol özelliği gösterir yani iki magnetik kutba sahip olur.
2- Mıknatısın magnetik alan kuvvet çizgilerinin sayısı, o mıknatısın magnetik alanının yani çekim etkisinin büyüklüğü ile orantılıdır.
3- Mıknatısın çekim özelliğine magnetik özellik denir.
4- Mıknatısın kutupları magnetik kuvvet özelliği gösterir.
5- Bir U mıknatısın magnetik alanı içerisine demir yüzük konulursa, yüzüğün ortasındaki boşluktan kuvvet çizgisi geçemez ve magnetik etki hissedilmez. Kuvvet çizgileri demir yüzükten geçer. Bu olaya magnetik perdeleme denir.
DENEYLER :
1- Mıknatıs çeşitlerinin gösterilmesi.
2- Çubuk mıknatıs, U mıknatıs, silindir mıknatısın kutuplarının demir tozu kullanılarak gösterilmesi.
3- Çubuk mıknatısın kutuplarının ipe bağlanarak, pusula veya başka bir mıknatıs yardımıyla bulunması.
4- Mıknatıs kutuplarının birbirine etkisinin eğik düzlem arabası kullanılarak gösterilmesi.
5- Çubuk mıknatısın, U mıknatısın, silindir mıknatısın, aynı ve zıt kutupları karşılıklı getirilen iki çubuk mıknatısın magnetik alan kuvvet çizgilerinin demir tozları ile gösterilmesi.
6- Mıknatıs etkisinin ortamlardan geçişi.
7- Etki ve sürtünme ile mıknatıslanma.
8- Geçici ve kalıcı mıknatıslar.
9- Mıknatıslık etkisinin ısıtma veya vurma ile kaybettirilmesi.
10- Mıknatıs tarafından çekilen ve çekilemeyen maddeler.
11- Mıknatısın şiddetinin, kuvvet çizgileri ile ilişkisi.
12- Pusula yapımı.
13- Magnetik perdeleme.
14- Yer kürenin magnetik alanı.
Hazırlayan: Murat ÜSTÜNDAĞ
Kayseri Mithatpaşa İlköğretim Okulu Fen ve Teknoloji Öğretmeni |
|
Bu konu 9215 kez okundu |
|
Bu konuyu Site Admini Ekledi |
