İki ya da daha fazla farklı maddenin yani elementin veya bileşiğin kendi özelliklerini yani kimliklerini kaybetmeden ve kimyasal bağ oluşturmadan istenilen her oranda (miktarda) bir araya gelmesiyle oluşan maddeye karışım denir.
Karışımlar fiziksel değişmeler sonucu oluşur, fiziksel yollarla ayrılır ve saf madde değillerdir. Bu nedenle karışımı oluşturan maddeler kendi özelliklerini yani kimliklerini kaybetmezler. Karışımı oluşturan maddeler kimliklerini kaybetmedikleri için karışımı oluşturan maddelerin taneciklerinin yapısı değişmez ve yeni tanecik oluşmaz.
Katı, sıvı ve gaz halindeki elementler ve bileşikler istenilen her oranda birleşerek karışımları oluşturabilirler.
Elementler ve bileşikler saf maddelerdir ve bu maddeler aynı cins taneciklerden yani aynı cins atomlardan veya aynı cins moleküllerden oluşurlar. Karışımlar ise saf madde değildir ve bu nedenle karışımlar, farklı cins taneciklerden yani farklı cins atomlardan veya farklı cins moleküllerden oluşurlar. Karışımları oluşturan farklı cins tanecikler kimyasal bağ yapmadan bir arada bulunurlar.
▪ Günlük hayatta kullanılan yiyecekler, içecekler, sebze ve meyveler ile doğadaki maddelerin çoğu element ve bileşiklerin birbirine karıştırılmasıyla elde edilen karışım halinde bulunur. (Hava, su, toprak, yemek, meyve suyu, elma, ıspanak, çilek, şeftali, deniz suyu.).
▪ Birçok karışımın hangi maddeden meydana geldiği çoğu zaman bilinemez. (Kahve ve çay gibi maddeler belirli bir kimyasal formülle gösterilmezler. Çünkü çay ve kahve gibi karışımların içerdikleri element ve bileşiklerin miktarı yetiştirildiği toprağa göre farklı olur.).
▪ Çıplak gözle bakıldığında homojen gibi görünen bazı karışımlar, mikroskopta incelendiğinde heterojen karışım olduğu görülür. (Vitamin ve mineral gibi besinler içeren sütte, kolloid tanecikler ve yağ tanecikleri belirli bölgelerde birikmiştir.).
▪ Karışımı oluşturan maddeler her oranda bir araya gelebildikleri için karışımlar formüllerle gösterilmezler.
▪ Karışımlar homojen karışımlar ve heterojen karışımlar olmak üzere iki çeşittir.
Aynı cins taneciklerden yani aynı cins atom veya aynı cins moleküllerden oluşan maddelere saf madde denir. Elementler ve bileşikler saf maddelerdir.
Maddeler kimyasal özelliklerine göre saf maddeler ve karışımlar olarak iki grupta incelenirler.
ÖRNEKLER :
1- Altın elementtir, saf maddedir ve en küçük taneciği atomdur. Altın; aynı altın atomlarından oluşur. (Altın, çıkarıldığı maden ocağından günlük hayattaki eşyaların yapılmasında kullanılıncaya kadar farklı işlemlerden geçmesine rağmen altını oluşturan en küçük tanecik yani altın atomu özelliğini kaybetmez.).
2- Saf su bileşiktir, saf maddedir ve en küçük taneciği moleküldür. Saf su; aynı (iki hidrojen ve bir oksijen atomundan oluşan) su moleküllerinden oluşur.
3- Şeker bileşiktir, saf maddedir ve en küçük taneciği moleküldür. Şeker; aynı şeker moleküllerinden oluşur.
4- Şekerli su karışımdır, saf madde değildir. Şekerli su; farklı şeker ve su moleküllerinden oluşur.
5- Kahve karışımdır, saf madde değildir. Kahve; farklı su, şeker ve kafein moleküllerinden oluşur.
6- Salata karışımdır, saf madde değildir. Salata; farklı domates, marul, havuç moleküllerinden oluşur.
|
