Ses ve Özellikleri Konu Anlatım.
Ses: Maddelerin titreşimi sonucu oluşan etrafa dalgalar halinde yayılan bir enerji türüdür.
SESİN ÖZELLİKLERİ
•Yayılması için maddesel ortama ihtiyacı vardır.
•Dalgalar halinde her yöne yayılır.
•Madde yoğunluğu artarsa ses hızı da artar.
•Ses boşlukta yayılmaz.
Sesin havadaki sürati 340 m/sn dir.
Yağmurlu bir günde önce yıldırımın ışığını görür daha sonra gök gürültüsünü duyarız. Bu olayın sebebi ışığın hızı sesin hızından yaklaşık 880,000 kat daha fazla olmasından kaynaklanır. Işık bir saniyede 300,000,000 metre ilerlerken ses sadece 340 metre ilerleyebilir.
Ses dalgaları yayılırken maddenin taneciklerini titreştirir.Her bir tanecik kendinden sonra gelen taneciğe enerjisini aktarır.
Buna göre;
Sesin yayılma hızını maddenin taneciklerindeki hareketlilik ve taneciklerin arasındaki boşluk belirler.
Sesin madde üzerinde yayılma hızı; ortamın sıcaklığına ve maddenin yoğunluğuna bağlıdır.
1.SICAKLIK
Sıcaklığı yüksek olan bir maddenin tanecikleri, sıcaklığı düşük olan maddenin taneciklerine göre daha hareketlidir. Bu sebeple ses dalgaları daha hareketli olan tanecikler üzerinde (sıcak madde) daha hızlı ilerler.
2.ORTAMIN YOĞUNLUĞU
Titreşimleri aktaracak tanecikler arası mesafe ne kadar kısa ise aktarım o kadar hızlı gerçekleşir. Ses en hızlı katılarda en yavaş ise gazlarda yayılır. Boşlukta titreşimleri aktaracak herhangi bir madde bulunmadığı için ses yayılamaz.
SES ENERJİSİ
Ses bir enerji türüdür ve başka enerji türlerine dönüşebilir.
Sesin enerji olduğunu kanıtlayan örnekler;
• Şiddetli seste camların kırılması
•Opera sanatçılarının bardağı kırması
•Hoparlörün önüne konulan mumun sönmesi
•Böbrek taşlarını ses dalgalarıyla kırılması
Ses enerjisi yukarıdaki düzenekte sırasıyla önce hareket enerjisine sonra elektrik enerjisine sonra tekrar hareket enerjisine ve titreşimler sayesinde ses enerjisine dönüşmektedir.
Dokümanın baskıya hazır ders notu haline buradan ulaşabilirsiniz
|
