TORİÇELLİ DENEYİ VE AÇIK HAVA BASINCI
Torricelli (Toriçelli) adlı bilim insanı açık hava basınç araştırırken deniz seviyesinde, 0 C`ta, yaklaşık 1 m uzunluğunda ve bir ucu kapalı olan cam boruyu tamamen cıva ile doldurur. Borunun açık ağzını parmağı ile kapatarak cıva çanağına ters daldırır ve parmağını çeker. Borudaki cıvanın bir kısmının çanağa boşaldığını ve bir süre sonra cıva seviyesinin 76 cm`de dengede Kaldığını gözler. Bu çalışma sonucunda deniz seviyesinde 0 C`taki açık hava basıncının 76 cm cıva basıncı olduğunu ifade eder. Aynı deneyin değişik kesitteki borularla veya bu boruların değişik açılarla yerleştirilerek yapılması durumunda da borudaki cıva seviyesinin yine 76 cm olduğu gözlenir
Açık hava basıncı BAROMETRE adı verilen ölçüm araçlarıyla ölçülür.
Açık hava basıncı DENİZ SEVİYESİNDEN YÜKSEKLERE ÇIKILDIKÇA AZALIR.
Toriçellinin yaptığı bu deney civa dışında başka bir sıvıyla yapılsaydı dahi sonuç yine değişmezdi. Fakat sıvı yoğunluğuna bağlı olarak sıvı seviyesi değişirdi.
Civanın sudan 13,6 kat daha yoğun olduğunu göz önüne alırsak Toricelli deneyinin su ile yapılması durumunda kullanacağımız borunun aşağıda ki şekilde görüldüğü gibi 10,5 metre olması gerekirdi.
|
